10 câu hỏi vì sao - số 2 - Học tốt hóa học 8-9

10 câu hỏi vì sao số 2 này sẽ tiếp tục chia sẻ những giải thích ngắn gọn cho những vấn đề được đặt ra từ cuộc sống xung quanh mà đôi khi chúng ta không để ý.

1. Tại sao đom đóm lại có thể phát sáng được?

Do phần đuôi của nó có lân quang, nên nó có thể phát ra ánh sáng (không có nhiệt).

2. Vì sao ném đất đèn xuống ao làm cá chết?

Đất đèn có thành phần chính là canxicacbua khi tác dụng với nước sinh ra khí axetilen và canxihidroxit. CaC₂ + 2H₂O —-> C₂H₂ + Ca(OH)₂

Axetilen có thể tác dụng với nước sinh ra andehitaxetic. Các chất này làm tổn thương đến hoạt động hô hấp của cá vì vậy có thể làm chết cá.

3. Vì sao người ta thường dùng tro bếp để bón cây?

Trong tro bếp có chứa K₂CO₃ cung cấp nguyên tố kali cho cây.

4. Tại sao tuyết lại có màu trắng trong khi nó được cấu tạo bởi các phân tử nước trong suốt?

Do cấu tạo của nó có hình dạng rất phức tạp (thường là các hoa tuyết 6 cánh nhọn), ngoài ra cũng do số lượng rất nhiều của nó nữa.

Cũng giống như nước vậy, nước nguyên chất không màu, nhưng nếu thể tích lớn (tức là nước sâu) thì nó có màu xanh lam nhạt, rồi đậm dần theo độ sâu (vẫn là nước nguyên chất đấy nhé, không có tảo hay vi sinh vật gì hết).

5. Vì sao NaHCO₃ được dùng để chế thuốc đau dạ dày?

NaHCO₃ làm giảm lượng axit trong dạ dày nhờ phản ứng:

NaHCO₃ + HCl —-> NaCl + CO₂ + H₂O

6. Vì sao trong công nghiệp thực phẩm, (NH₄)₂CO₃ được dùng làm bột nở?

(NH₄)₂CO₃ được dùng làm bột nở vì khi trộn vào bột mì, lúc nướng bánh (NH₄)₂CO₃ phân huỷ thành các chất khí và hơi nên làm cho bánh xốp và nở.

(NH₄)₂CO₃ —-> 2 NH₃ + CO₂ + H₂O

7. Vì sao nước rau muống đang xanh khi vắt chanh vào có màu đỏ?

Có một số hợp chất hoá học gọi là chất chỉ thị màu, chúng làm cho dung dịch thay đổi màu khi độ axit thay đổi. Trong rau muống ( và vài loại rau khác) có chất chỉ thị màu này. Trong chanh có chứa 7% axit xitric. Khi vắt chanh vào nước rau làm thay đổi độ axit, do đó làm thay đổi màu nước rau. Khi chưa vắt chanh, nước rau muống có màu xanh lét là chứa chất kiềm canxi.

8. Vì sao không dùng nước chè khi uống tân dược?

Trong lá chè có chứa 20% tanin và từ 1 đến 1,5% cafein, các chất này có thể liên kết với một số hợp chất của tân dược, do đó làm giảm hiệu quả của thuốc

9. Vì sao vắt chanh vào cốc sữa đặc có đường sẽ thấy có kết tủa.

Trong sữa có thành phần Protein gọi là cazein, khi vắt chanh vào sữa sẽ làm tăng độ chua tức làm giảm độ pH của dung dịch sữa. Tới pH đúng với điểm đẳng điện của cazein thì chất này sẽ kết tủa. Khi làm pho mat người ta cũng tách cazein rồi cho lên men tiếp. Việc làm đậu phụ cũng theo nguyên tắc tương tự như vậy.

10. Vì sao ăn sắn ( củ mì) hoặc măng hay bị ngộ độc.

Ăn sắn hay măng bị ngộ độc khi chúng chứa nhiều axit xianhyđric (HCN). Ở dạng tinh khiết axit xianhyđric là chất khí mùi hanh nhân, có vị đắng và rất độc. Nhiệt độ nóng chảy là -13,3oc, tan trong nước, rượu, ete và là axit rất yếu. Trong thiên nhiên gặp ở dạng liên kết trong một số thực vật ( hạt mận, đào, củ sắn, măng tươi).

Sắn luộc hay măng luộc hoặc xào nấu có vị đắng là chứa nhiều axit xianhyđric, có nguy cơ bị ngộ độc. Khi luộc sắn cần mở vung để axit xianhyđric bay hơi, sắn đã phơi khô, giã thành bột để làm bánh thì khi ăn không bao giờ bị ngộ độc vì khi phơi khô axit xianhyđric sẽ bay hết hơi.

Trong công nghiệp axit xianhyđric được điều chế bằng cách oxi hoá hỗn hợp khí metan (CH₄) và amoniac (NH₃), có xúc tác platin. Axit xianhyđric là nguyên liệu điều chế tổng hợp các chất cao phân tử. Axit xianhyđric ở dạng tự do dùng làm chất xông hơi chống côn trùng gây bệnh. Muối của axit xianhyđric như kali xianua (KCN) dùng trong tổng hợp chất hữu cơ, trong nhiếp ảnh và để tách kim loại vàng ra khỏi quặng.

Sưu tầm